Dialoog

For each will hear the other through the screen of his own thoughts,

which he tends to maintain and defend,

regardless of whether or not they are true or coherent.
~ David Bohm, On dialogue

‘Ken je die en die persoon’, vroeg hij aan mij na afloop van een bijeenkomst. ‘Nee’, antwoordde ik. ‘En die en die dan wellicht?’ En weer moest ik hem mededelen dat ik deze persoon niet kende. Mijn energie zakte al een beetje weg. We hadden elkaar pas net ontmoet en nu al twee keer ‘nee’. ‘Maar jullie organisatie-adviseurs, veranderkundigen, kennen elkaar toch allemaal?’, vervolgde hij met oprechte verbazing. ‘Ik werk met deze twee mensen bij de veranderingen in mijn organisatie’, vertelde hij trots. ‘En ze zijn heel goed en bekend. Ik begrijp niet dat jij ze niet kent’, hoorde ik een pinnig stemmetje in mijzelf toevoegen aan zijn woorden. In een verwoede poging wat tegen te sturen vertelde ik wat doe, waar ik in geloof en met welke klanten ik werk. ‘Ken je dan die en die dan?’, vroeg hij tenslotte in een derde poging om mij ergens te kunnen plotten.  ‘Ja’, zei ik enigszins opgelucht. ‘Ok, dan weet ik een beetje hoe je werkt’, was de reactie. Ik voelde een enorme neiging opkomen om uit te gaan leggen, dat ik deze persoon weliswaar ken, maar ook heel anders werk. Helemaal tevergeefs. Ik was al ingedeeld.

Zo doen we dit meestal met elkaar. In plaats van ons met een frisse en nieuwsgierige blik te richten tot de ander, delen we in en maken we de ander passend binnen ons beeld van de werkelijkheid. Dan wandelen we al interpreterend, concluderend en onszelf bevestigend door het leven zonder onszelf te vernieuwen. We ont-moeten elkaar niet, maar horen en zien elkaar slechts door onze gekleurde filters, die we trachten te behouden en verdedigen, ongeacht of het nu juist is of niet. Zeker in de zakenwereld, waar onder het mom van tijd en haast, zelden ruimte is voor een ont-moeting zonder vooropgesteld doel. Soms is er verlangen naar iets anders. Maar dat wat we dialoog noemen is veelal debat, discussie, de ene na de andere mening. Terwijl onze tijd zo vraagt om anders kijken en nieuwe perspectieven. Verbinding in plaats van verschillen. Verstillen in plaats van versnellen.

But of course such communication can lead to the creation of something new

only if people are able to freely listen to each other, without prejudice, and without trying to influence each other.
~ David Bohm, On dialogue

Zo anders is deze ont-moeting van afgelopen dinsdag. Er is geen vooropgezet plan, geen doel, geen agenda. We kijken wat zich aandient. Zo doen we dat zo af en toe wanneer het er weer tijd voor is. Zelfde plek, zelfde tijdstip. We beginnen ergens en het gesprek ontvouwt zich als vanzelf. Niks dwingends, niks gretigs. Volkomen zonder haast. Verstild bijna. Alsof de woorden zich een weg vinden op een deken van stilte. Moeiteloos. Slechts heel af en toe zijn we even afgeleid door de twee ooievaars die een prachtig spektakel laten zien in de boom vlakbij het terras. Dan wordt het gesprek weer vervolgd. Het gaat over het leven zelf, waar ieder van ons staat, wat we het liefste doen, wat ons beweegt. Het zijn ieders persoonlijke verhalen. De woorden doen er toe. Er hoeft niets aan te worden veranderd, er hoeft niets te worden bediscussieerd. De een zegt iets, de ander luistert aandachtig. Volkomen gelijkwaardig. Soms even een vraag, een idee of een ik-ga-je-iets-sturen. Dan als van nature eindigt het gesprek. Ongemerkt is het vier uur later. Alsof de tijd even een ander tempo heeft aangenomen. Trager, stiller, meditatief bijna. Het boekje ‘On dialogue’ van David Bohm ligt op tafel. Om te lezen voor het geval ik te vroeg zou zijn. ‘Of dit nu een dialoog is geweest?’, is de afrondende vraag. Dialoog gaat over ontvankelijkheid voor de ander in plaats van de wil tot overtuigen, vanuit een uitnodigende houding van niet-weten. Echt luisteren. Zo anders dan we meestal doen. Zo nodig in deze tijd. Voor mij was dit een dialoog. Ik voel me rijk, gehoord en geïnspireerd. ‘Ja.’

Picture: Maayan Galili, published for Einayim magazine